Χειραγώγηση των μέσων...

«Όταν χρησιμοποιώ μια λέξη, είπε ο Χάμπτι Ντάμπτι, σημαίνει ακριβώς ό,τι εγώ την επιλέγω να σημαίνει, μήτε περισσότερα μήτε λιγότερα.»           
«Το ζήτημα, επέμεινε η Αλίκη, είναι αν μπορείς να κάνεις τις λέξεις να σημαίνουν πολλά διαφορετικά πράγματα.»
«Το ζήτημα, είπε ο Χάμπτι Ντάμπτι, είναι να ξέρεις ποιος κάνει κουμάντο, αυτό είναι όλο.»

                 Λούις Κάρολ. Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων

Με το πνευματώδες αυτό απόσπασμα ξεκινά ο Βιθέντε Ρομάνο το βιβλίο του Η γλωσσική παραπλάνηση. Η διεστραμμένη χρήση της γλώσσας. Στις διακόσιες σελίδες του ο βετεράνος αυτός διδάκτωρ Δημόσιας Επικοινωνίας, που τόσα έχει διδάξει σε πολλούς από εμάς, εκθέτει τη λειτουργία του συστήματος της χειραγώγησης μέσω αυτού που ονομάζει «διεστραμμένη χρήση της γλώσσας». Έτσι, διαπιστώνουμε για παράδειγμα ότι στις ειδήσεις οι καλοί «επιβεβαιώνουν» και «προειδοποιούν», ενώ οι κακοί «παραπλανούν» και «απειλούν». Οι βόμβες, όταν επιδιώκεται να δικαιολογηθεί ένας πόλεμος (που δεν θα ονομαστεί πόλεμος, αλλά «εκστρατεία» ή «απελευθέρωση»), είναι «έξυπνες» και, κατά τρόπο βουκολικό, λαμβάνουν την επωνυμία «μαργαρίτα» ή «διασποράς» και δεν πέφτουν εκεί που υπάρχει κόσμος, αλλά στο «θέατρο των επιχειρήσεων», επομένως δεν σκοτώνουν αθώους παρά μόνο προκαλούν «επιπτώσεις».

Επίσης, προκειμένου να μην προκληθεί ανησυχία όταν πέφτει το Χρηματιστήριο, λέγεται ότι σημειώθηκε «αρνητική άνοδος».

Με την πάροδο των χρόνων δεν είναι μόνο η γλώσσα που παραπλανεί. Ακόμα και οι εικόνες και ο τρόπος παρουσίασης τους δημιουργούν λάθος αντιλήψεις προδικάζοντας απόψεις και γεγονότα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η παρακάτω εικόνα. Ο εκδότης-δημοσιογράφος είναι υπεύθυνος για το πως θα σου πλασάρει το γεγονός. Πρόκειται για αλήθειες όπως ότι «κάθε διαδικασία πληροφόρησης επηρεάζεται αναγκαστικά από κοινωνικο-πολιτιστικά, πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα», ότι «τα μέσα που προσανατολίζονται από την αγορά είναι εχθροί της δημόσιας ζωής» ή ότι «κάθε μέσο καθορίζει το ίδιο το δημοκρατικό του χαρακτήρα και το ύφος του». 

1) Ο στρατιώτης τον απειλεί με το όπλο.

2) Ο στρατιώτης τον "φυλάει ενώ κάποιος άλλος του προσφέρει τις πρώτες βοήθειες;

3) Ο στρατιώτης προσφέρει νερό και βοήθεια σε αιχμαλωτους.

Τρεις τόσο διαφορετικές απόψεις που και οι τρεις μπορούν να γίνουν πραγματικότητα χωρίς ψεύδη, αλλά με απόκρυψη της αλήθειας και σωστή μεταχείριση του λόγου.